Institut (Zavod) za biologiju mora osnovan je 1961. godine, Uredbom Narodne Republike Crne Gore o osnivanju Zavoda za biologiju mora sa sjedištem u Kotoru, br. 2070, objavljenoj 11. decembra 1961. godine. u Sl. Listu NR CG br. 29. Kroz niz organizacionih transformacija, Zavod se 1997. godine se organizuje u  Institut za biologiju mora a konačno 2004. godine ulazi u sastav Univerziteta Crne Gore, čija je organizaciona jedinica. Cilj naučnih istraživanja koje Institut sprovodi proteklih 60 godina je upoznavanje biljnih i životinjskih zajednica južnog Jadrana, njihovog odnosa prema abiotskim i biotskim faktorima i funkcionisanje sistema more-obala, kao i naučnog tumačenja promjena u sistemu uslijed klimatskih i antropogenih uticaja.

Istraživanja imaju ekološki karakter, uzimajući da je Jadransko more kompleksan sistem, sa posebnom pažnjom na njegov južni dio i Bokokotorski zaliv, kao prirodni fenomen.

Osim fundamentalnih istraživanja, Institut za biologiju mora realizuje i mnoga primijenjena istraživanja za potrebe očuvanja životne sredine, morskog ribarstva, marikulture, integralnog upravljanja obalnim područjem, pomoću kojih naučni rezultaati nalaze primjenu u praksi.

Šest decenija postojanja Instituta i sve ono što su za to vrijeme realizovali naučnici iz ove kuće, povezujući Kotor i Crnu Goru sa velikim dijelom Evrope i svijeta, daje značajan kredibilitet ovoj instituciji. Državni i politički subjekti našeg društva, prije svega Ministarstvo nauke, Ministarstvo za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Crnogorska Akademija Nauka i Umjetnosti, opština Kotor i sama Vlada Crne Gore daju punu podršku našem Institutu. Institut jeste nezaobilazna adresa za sva pitanja vezana za morski ekositem crnogorskog primorja i južnog Jadrana, njegovo istraživanje, zaštitu, kao i preporuke za njegovo održivo korišćenje. Naš cilj je da Institut bude referentni nacionalni Institut za istraživanje i zaštitu mora, čime bi na najbolji način krunisali sve ono što je urađeno proteklih šest decenija. 

Institut za biologiju mora jedina je naučno-istraživačka institucija u Crnoj Gori posvećena isključivo istraživanju mora. Naučnici Instituta objavili su ukupno 113 naučnih radova u bazama SCI, SCIE, SSCI i A&HCI u proteklih 5 godina.

Danas je rad u Institutu za biologiju mora organizovan kroz pet laboratorija i jedan centar:

• Laboratorija za hemiju mora i okeanografiju
• Laboratorija za ihtiologiju i morsko ribarstvo
• Laboratorija za plankton i kvalitet morske vode
• Laboratorija za bentos i zaštitu mora
• Laboratorija za razvojno istraživanje i marikulturu
• Centar za zaštitu biodiverziteta Jadrana - Akvarijum Boka.

Institut za biologiju mora u 2023 ima ukupno 41 zaposlenog od čega 16 doktora nauka dok 35% čini neakademsko osoblje. 

Domaća i međunarodna saradnja i projekti

Institut za biologiju mora tražen je projektni partner širom Evrope. Kao jedina naučno-istraživačka institucija u Crnoj Gori u potpunosti posvećena istraživanju mora predstavlja idealnog partnera na projektima različitih poziva.  U prethodnih 5 godina realizovano je ukupno 76 projekata bilo kao vodeća ili partnerska ustanova.

Najveći broj međunarodnih projekata se finansira iz predpristupnih sredstava Evropske unije kroz različite programe i to: FP7, IPA ADRIATIC CBC PROGRAMME, INTEREG MED.

Institut direktno učestvuje u radu tijela Svjetske organizacije za hranu i agrikulturu (FAO). Naučnici Instituta članovi su radnih grupa za procjenu stanja resursa male plave ribe i demerzalnih vrsta i radnih grupa za mali obalni ribolov, odnosno sportsko-rekreativni ribolov. Predstavnici Instituta učestvuju u radu Naučnog savjetodavnog komiteta (Scientific Advisory Committee (SAC)). Regionalni projekat FAO-a, AdriaMed – Naučna saradnja za podršku odgovornom ribarstvu u Jadranskom moru (Scientific Cooperation to Support Responsible Fisheries in the Adriatic Sea).

Takođe, Ministarstva nauke Crne Gore finansiralo je projekat kroz program Svjetske banke za Visoko obrazovanje i istraživanje za inovacije i konkurentnost – HERIC , te Ministarstvo poljoprivrede šumarstva i vodoprivrede kroz nacionalne monitoringe i program MIDAS II.

Crna Gora učestvuje u Kočarskom istraživanju Mediterana (Mediterranean Trawl Survey ­– MEDITS) od 2008. godine. Ovo istraživanje obaveza je svih zemalja članica Evropske Unije koje imaju izlaz na Sredozemno more, a učešće Crne Gore omogućeno je kroz podršku projekta AdriaMed

Tržišne aktivnosti

Osim naučno-istraživačkih projekata u kojima učestvuje, Institut je uključen u tržišne aktivnosti, od ispitivanja kvaliteta morske vode na kupalištima na Crnogorskom primorju, monitoringa morske sredine, monitoringa uzgajališta školjki i ribe do Akvarijuma Boka, prvog javnog akvarijuma u Crnoj Gori.

Institut je sertifikovan za naučno-istraživački rad od strane Ministarstva nauke, a laboratorije Instituta akreditovane su za metode sanitarne ispravnosti morske vode i identifikaciju fitoplantkona.

Razvoj turizma, pomorskog saobraćaja, ribarstva i svih drugih sektora koji su direktno ili indirektno vezani za naše more, imaju manje ili veće negativne posledice po morski ekosistem Jadranskog mora. Pod pritiskom klimatskih promjena, nekontrolisanog ispuštanja balastnih voda, odlaganjem otpada u more, detektovano je prisustvo većeg broja invazivnih vrsta riba, rakova, školjki i drugih organizama. Zbog svega ovoga zaštita i održivo koriščenje morskog ekosistema postaje sve kompleksnije i zahtijeva sve veće materijalne i ljudske resurse.

Kontakt:

tel/fax: +38232334570 (sekretarica)

tel: +38232334569 (direktor)

e-mail ibmk@ucg.ac.me 

Put I bokeljske brigade 68, 85330 Kotor

časopis: http://www.studiamarina.ac.me/ 

https://www.facebook.com/instituteofmarinebiology/ 

https://www.facebook.com/aquariumboka/ 

http://www.aquariumboka.ucg.ac.me/ 

https://www.instagram.com/biologijamora/

https://www.instagram.com/aquariumboka/

youtube: Institut za biologiju mora, UCG Kotor