ROBONETCBC Info-dan u Kotoru: Inovativna robotska i senzorska rješenja za monitoring kvaliteta vazduha i morskih ekosistema
.jpg&h=1000)
Pomorski fakultet Kotor Univerziteta Crne Gore, u saradnji sa međunarodnim partnerima na projektu „Developing innovation network for uptake of solutions in robotics and sensors to improve monitoring and prevention of pollution of freshwater and sea ecosystems – ROBONETCBC“, organizovao je jednodnevni događaj – „ROBONETCBC Info-dan“ u Kotoru. Centralni dio programa realizovan je kao specijalizovana tematska sesija u okviru međunarodne konferencije KIMC 2025, posvećena rezultatima projektnih aktivnosti u oblasti primjene robotike i senzora u monitoringu kvaliteta vazduha i morskog okruženja.
Događaj je održan u hotelu Cattaro u Starom gradu Kotoru, u petak, 28. novembra 2025. godine, od 8:15 do 9:45 časova, uz prateće diskusije i umrežavanje tokom dana. Skup je okupio predstavnike nacionalnih i lokalnih organa javne uprave, nevladinih organizacija, visokoobrazovnih i istraživačkih institucija (HE&RI), malih i srednjih preduzeća, poslovno-podršnih organizacija (BSO), drugih pružalaca usluga i zainteresovane šire javnosti, čime je direktno ostvaren projekatni zadatak organizovanja jednodnevnog događaja za sve ciljne grupe.
Primarni cilj Info-dana bio je da se predstave rezultati ROBONETCBC projekta finansiranog kroz program Interreg IPA HR-BA-ME, da se prikaže potencijal primjene naprednih senzorskih rješenja i mreža za monitoring, te da se kroz dijalog sa stejkholderima definišu prioriteti za unapređenje prekogranične saradnje u oblasti zaštite kopnenih i morskih ekosistema.
Stručni dio sesije bio je strukturiran oko tri naučno-istraživačke prezentacije koje obuhvataju monitoring kvaliteta vazduha, uticaj aerosola iz sagorijevanja biomase i bazna mjerenja u lukama:
1. „Air Quality Monitoring in Kotor Bay Using a Network of Medium-Cost Sensors“ – Radmila Gagić & Danilo Nikolić
U ovom radu predstavljeni su rezultati uspostavljanja i eksploatacije mreže srednje-cjenovnih senzora za kvalitet vazduha u Boki kotorskoj. Naglašene su prednosti ovakvih senzorskih mreža u pogledu prostorne rezolucije, kontinuiteta mjerenja i mogućnosti bržeg otkrivanja epizoda povišenog zagađenja u odnosu na klasične referentne stanice. Prikazani su prvi rezultati mjerenja, kao i način na koji se dobijeni podaci integrišu u širi okvir ROBONETCBC projekta, kroz razvoj inovativnih rješenja za praćenje i prevenciju zagađenja. (prezentovano od strane Radmile Gagić)
2. „Evaluation of the Environmental Impact of Biomass Burning Aerosols on Air Quality and Marine Ecosystems in the Adriatic Coastal Zone“ – Ana Depolo i saradnici
Druga prezentacija bila je fokusirana na procjenu uticaja aerosola nastalih sagorijevanjem biomase na kvalitet vazduha i morski ekosistem u obalnoj zoni Jadrana. Autori su predstavili rezultate mjerenja i laboratorijskih analiza koji ukazuju na prekogranični karakter transporta zagađujućih supstanci, kao i na potrebu integrisanog pristupa u praćenju atmosferskih i morskih parametara. Ovaj rad je pokazao kako napredne analitičke i senzorske metode mogu doprinijeti boljem razumijevanju interakcija između atmosfere i mora, što je u skladu sa ciljevima ROBONETCBC mreže inovacija. (prezentovano od strane Nuše Cukrov)
3. „Port Baseline Survey (PBS) and Monitoring Programme in the Port of Bar“ – Dragana Drakulović, Aleksandra Huter, Sandra Jokanović & Danilo Nikolić
Treći rad bio je posvećen Port Baseline Survey (PBS) i uspostavljanju programa monitoringa u Luci Bar. Predstavljene su metode prikupljanja podataka o kvalitetu morskog sedimenta, vode i biote, te definisanje ključnih indikatora stanja životne sredine u luci. Poseban akcenat stavljen je na značaj baznih (referentnih) mjerenja kao polazne tačke za kasniju primjenu naprednih robotskih i senzorskih sistema, kao i za procjenu efekata budućih mjera smanjenja zagađenja u lučkim područjima. (prezentovano od strane Dragane Drakulović)
Kroz diskusiju nakon izlaganja, učesnici su istakli potrebu za daljim razvojem prekogranične mreže saradnje u oblasti monitoringa, boljom razmjenom podataka između institucija iz Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Crne Gore, te povećanim učešćem malih i srednjih preduzeća u razvoju i primjeni inovativnih senzorskih i robotskih rješenja.
Zaključeno je da rezultati predstavljeni na „ROBONETCBC Info-danu“ u Kotoru potvrđuju važnost projekta za unapređenje sistemskog praćenja i prevencije zagađenja slatkovodnih i morskih ekosistema u Jadranskom regionu, kao i da predstavljaju dobru osnovu za buduće projekte, investicije i politike u oblasti zaštite životne sredine zasnovane na podacima i inovacijama.